Bạn đã thực sự hiểu về cây thuốc lào?

Bạn đã biết những gì về cây thuốc lào?

Cây thuốc lào (tên khoa học: Nicotiana rustica, thuộc họ Cà: Solanaceae) là loài cây thu hoạch hàng năm thuộc chi Thuốc lá và có hàm lượng nicotin cao hơn cây thuốc lá. Thân cây thuốc lào có lông phủ, cao khoảng 1 m. Lá thuốc lào to, dày, đầu nhọn, cụm hoa mọc ở ngọn với tràng hoa họp thành ống hình trụ. Quả thuốc lào hình trứng.

Ở Việt Nam, cây thuốc lào được trồng chủ yếu để sử dụng theo tập quán của người dân. Như vùng đồng bằng, trung du Bắc Bộ đến Đèo Ngang (tỉnh Quảng Bình). Cùng các dân tộc thiểu số từ miền núi phía bắc đến miền tây Thanh Hóa – Nghệ An.

Ngoài ra, thuốc lào còn dùng làm phụ gia cho những người hay ăn trầu. Sau này được trồng rộng rãi ở khắp nơi nhưng chỉ vài vùng được xem là nơi sản phẩm thuốc lào nổi tiếng.

Quy trình trồng và chăm sóc cây thuốc lào

Bằng cảm nhận và kinh nghiệm, người trồng thuốc lào, vùng quê Tiên Lãng đã tạo nên sản phẩm thuốc lào có một không hai. Hàng năm, mỗi khi thu hoạch xong vụ mùa, những chân ruộng trũng dùng để cấy lúa vụ chiêm, còn các chân ruộng cao chọn trồng thuốc lào.

Thuốc lào trồng vụ Đông Xuân từ tháng 12 năm trước đến tháng 5 năm sau của năm Âm lịch.

Quy trình làm đất, trồng cây

Làm đất:

• Giai đoạn vườn ươm từ khoảng cuối tháng 11 đầu tháng 12 năm trước đến giữa (hay cuối) tháng 1 năm sau. Giai đoạn ra ruộng trồng từ cuối tháng 1 đến tháng 5 thì thu hoạch.
• Bắt đầu khoảng tháng 11 làm đất tơi. Sau đó trộn hạt với tro bếp để gieo và tưới ẩm. Hạt thành cây trong khoảng 2 – 3 tuần cho đến khi cây con có 2 – 3 lá dài khoảng 3 – 4cm là có thể nhổ trồng được.
• Đất trồng phù hợp nhất là đất phải cao và thoát được nước. Đảm bảo tốt các tính chất lý hóa tính để có chất lượng tốt nhất. Nếu đất càng rắn (đất thịt) lá thuốc càng “ngon”. Nếu đất pha cát thuốc sẽ bị nhạt hoặc có vị nóng.
• Trước khi trồng cần làm đất, cày ải để nỏ (phơi cho đất thật khô). Một thời gian, bừa kỹ và đập thật tơi.
• Khâu làm đất là khâu rất quan trọng và vất vả. Người dân dùng vồ gỗ đường kính 10 – 15cm tra cán dài 1,2 – 1,8m để đập đất ngày đêm không bất kể thời tiết.
• Trước khi đánh luống lại phải nhặt sạch cỏ dại hay gốc rạ lần nữa để tránh sinh hóa ra sâu hại cây.

Trồng cây:

Luống được đánh thẳng hàng cao từ 30 – 40cm, rộng 70 = 80cm sao cho đủ chỗ trồng hai hàng cây thuốc.

Các luống thoải dần theo chiều thoát nước tốt thì thuốc lào mới không lo bị úng ngập, đọng nước cây sẽ chết.

Mật độ trồng phù hợp khoảng 18000 đến 20000 cây trên 1 hecta

Quy trình bón phân, chăm sóc và thu hoạch cây thuốc lào

Bón phân: 

Muốn thuốc lào đạt chất lượng tốt phải bón nhiều phân và phân bón phải tốt phù họp với cây thuốc. Nếu bón quá it phân cây sẽ không phát triển được, lá ít, nhỏ và mỏng hơn. Ngược lại nếu bón đủ phân và phân bón đúng cách thì cây nhiều lá to dày và có chất lượng ngon hơn.

Lượng phân bón cho 1 hecta là 30 tấn phân chuồng. 700 – 750 kg phân lân, 500 – 600 kg phân đạm. Sau đó bón phân kali sun phát hoặc tro bếp. Thuốc lào chuộng phân bắc rất giàu dinh dưỡng. Vì được ủ kỹ với tro và đất màu, đảo tơi bón lót trong lòng luống.

Chăm sóc:

• Khi cây mới trồng cần được tưới nước thường xuyên mỗi ngày một lần. Giữ đủ ẩm (duy trì độ ẩm của đất sau trồng 80 – 85%).
• Khi cây bén rễ, phát triển cần định kỳ tưới bằng phân chuồng ngâm ngấu, mới đầu pha loãng. Sau đó tăng dần độ đặc tùy mức độ phát triển của cây. Tưới trực tiếp vào từng gốc cây khoảng 7 – 10 ngày/lần cho đến khi cây thuốc phát triển đủ lá cần thiết thì mới dừng.
• Khi cây phát triển “đến độ” chậm lại người trồng sẽ “cấm ngọn” (tức ngắt ngọn cây) chỉ lấy đủ lượng lá cần thiết, 17 – 25 lá/cây. Tuỳ theo từng cây để lấy, nhiều lá thì chất lượng kém, cây tốt mà lấy ít lá thì thiệt sản lượng.
• Lúc này cần phải tập trung chăm sóc để cây cho lá to và dày. Thường xuyên tưới nước phân chuồng ngâm với phân lân cho cây.
• Trong ruộng thuốc lào trước khi cấm ngọn cần giữ lại một số cây tốt. Không ngắt ngọn để cho cây ra hoa, đậu hạt giữ lại làm giống cho mùa sau.
• Chăm sóc, theo dõi hàng ngày cho cây như nhặt cỏ, bắt sâu, diệt bọ rầy, đảm bảo phải thoát nước luống thật tốt.

Thu hoạch:

• Sau khi trồng 5 tháng, vào khoảng cuối tháng 4 đầu tháng 5 (Âm lịch). Lúc ấy, thời tiết bước vào những ngày hè oi nồng, nóng nực, gió Nam thổi suốt ngày đêm.
• Lá thuốc lào sẽ dày cộm rất nhanh và cứng lại như tàu mo cau, các cây thuốc lào lá cụp, chuyển màu từ xanh đậm sang phớt vàng.
• Bằng cảm nhận và kinh nghiệm, người trồng sẽ xác định được đúng thời điểm lá thuốc “chín” già. Tích lũy đủ hương liệu để thu hoạch về.
• Nếu hái sớm quá, lá thuốc còn xanh sẽ khiến thuốc có màu không sáng đẹp, chất lượng kém đi. Việc thu hái và vận chuyển luôn phải tránh lúc mưa để lá thuốc không bị ướt.
• Thường chọn ngày nắng to, gió Nam để thu hoạch. Không hái lá vào buổi sáng mà chọn lúc trưa hoặc chiều khi lá thuốc đã khô hết sương đêm.

Đặc điểm của thuốc lào 

Cây thuốc lào là cây thân thảo mọc hàng năm, cao chừng 1m, thấp hơn cây thuốc lá. Toàn cây có lông dính xung quanh. Lá mọc so le, có cuống dầy, phiến lá hình quả trứng  có đầu nhọn, to và dày hơn lá cây thuốc lá.

Cụm hoa giống như một hình cờ ở trên ngọn, trên cành. Cánh hoa màu vàng hoặc màu lục sẫm dính liền nhau thành ống ở dưới, phía trên chia 5 thuỳ, tròn, ngắn.

Quả nang hình trứng hoặc gần hình cầu có đài còn lại bọc ở ngoài, chứa nhiều hạt nhỏ li ti màu đen.